تبادل
لینک هوشمند
چگونه یک اتشفشان شکل می گرد؟
اغلب ان ها در مرز ورقه های لیتوسفر مشاهده می شوند و گاهی نیز می توان انها را در درون این ورقه ها در مناطق دورتری از مرز این لایه ها مشاهده کرد که به اتتشفشا ن های بین لایه ای یا درون لایه ای موسوم می باشند.
اتشفشان در مرز لایه ها:
صفحات واگرا
اگر دو لایه از یکدیگر دور شوند، بسته به محل وقوع (زیر دریا و یا در خشکی) "پشته اقیانوس" یا "پشته قاره‌ای" ایجاد میشود. با جدا شدن دو لایه، سنگهای گوشته از سست‌کره زیرین به فضای بین لایه نفوذ می‌کند. به دلیل کم بودن فشار، سنگ گوشته در این محل ذوب میشود و ماگما تشکیل میشود. وقتی ماگما به سمت بیرون جاری میشود، همزمان سرد میشود و یک پوسته جدید تشکیل می‌دهد. این پوسته فضای خالی بین لایه‌ها را پوشش می‌دهد. به این نوع تولید ماگما، "فعالیت آتشفشانی مرکز گستر" گفته میشود.
آتشفشانهاي حاشيه صفحات همگرا
اين آتششانها يا درحاشيه قاره‌ها و يا در داخل جزاير و در كنار دراز گودالهاي اقيانوسي قرار دارند مانند ژاپن و اندونزي. در محل مرزهاي همگرا جايي كه صفحات به هم مي‌رسند سه حالت ممكن است اتفاق بيافتد.
یک:فرورانش يك صفحه اقيانوسي به زير صفحه اقيانوسي ديگر : مثل فرورفتن صفحه اقيانوس آرام به زيرصفحه اقيانوس هند در شمال زلاندنو.
دو:فرورانش صفحه اقيانوسي به زيرصفحه قاره‌اي : در اين حالت به دليل نازكي و چگالي بيشتر ، ليتوسفر اقيانوسی در امتداد سطح موربي به زير صفحه قاره‌اي كشيده مي‌شود. در محل برخورد ، دراز گودال عميق اقيانوسها بوجود مي‌آيد. اين قبيل فرورانش با گسترش عظيم آتشفشان های آندزيتی و ضخامت زياد لبه صفحه قاره‌ای توام است. اين آتشفشان ها غالبا انفجاری‌اند و ابتدا ولكانهايی با مخروط مرتفع و قطر قاعده بزرگ (مانند آتشفشان فوجي ياما در ژاپن ) بوجود مي‌آورند.
سه :برخورد قاره با قاره (اشتقاق قاره‌ای) : وقتي دو توده قاره‌اي به سوي هم حركت مي‌كنند، در محل برخورد يك صفحه ممكن است به زير صفحه مقابل فرو رود ولي هيچگاه تا گوشته ادامه پيدا نمی كند. در محل تصادم ، چين خوردگی و گسل خوردگی اتفاق می افتد و بنابراين پوسته جمع و جور شده و صفحات ليتوسفر زياد می شود. ارتفاع زياد كوه هيماليا را نتيجه برخورد قاره هندوستان با فلات تبت مي‌دانند. اگر لبه لایه‌ها با هم برخورد کنند ولی هیچ‌کدام به زیر دیگری نلغزد، هر دو لایه چین می‌خورند و کوه‌ها را تشکیل می‌دهند. این فرآیند به تشکیل آتشفشان منجر نمی‌شوند.
آتشفشانهاي درون صفحه‌اي
براي تفسير اين آتششانها عده‌اي از دانشمندان نظريه نقطه‌های داغ را پيشنهاد دادند كه به موجب اين نظريه در درون زمين و در مناطق عميقتر در زير صفحات ليتوسفر ، مناطق گرم و داغی وجود دارد كه مواد مذاب از آنها بالا می‌آيند و به سطح زمين می رسند. از انباشته شدن همين مواد ، كوههای آتشفشانی در داخل صفحات بوجود می‌آيند. اين محلها ممكن است در داخل صفحات اقيانوسی يا در داخل صفحه قاره‌ای باشند.لیتوسفر واقع بر روی این نقطه با ورود این تاولها سوراخ می شوند و مواد مذاب به سطح زمین راه پیدا می کند. با حرکت لیتوسفر بر روی این نقطه داغ کوههای اتشفشانی ممتد ایجاد میشود.
نظرات شما عزیزان:
